Odpowiedź z Ministerstwa Środowiska z dnia 20.07.2009 r.

Odpowiadając na pismo z dnia 15 czerwca 2009 r. dotyczące przedłużenia terminu funkcjonowania istniejących gminnych składowisk odpadów komunalnych, Departament Gospodarki Odpadami przedstawia następujące stanowisko.

Przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.) wraz z wydanymi do niej rozporządzeniami dotyczącymi składowisk odpadów, transponują i wdrażają do polskiego prawa prawodawstwo Unii Europejskiej w tym zakresie, a mianowicie: dyrektywę Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów (Dz. Urz. WE L 182 z 16.7.1999, str. l, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 4, str. 228) oraz decyzję Rady z dnia 19 grudnia 2002 r. ustanawiającą kryteria i procedury przyjęcia odpadów na składowiska, na podstawie art. 16 i załącznika II do dyrektywy 1999/31/WE (Dz. Urz. WE L 11 z 16.1.2003, str. 27; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 7, str. 314).
Dla istniejących składowisk odpadów, w art. 33 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 100, póz. 1085, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą wprowadzającą”, określona została procedura dostosowywania istniejących składowisk odpadów do nowych wymagań.
Dostosowywanie istniejących składowisk odpadów do wymagań technicznych, trwa w Polsce już od kilku lat i dla składowisk odpadów, które nie spełniały wymagań technicznych, został wyznaczony ostateczny termin na dostosowanie się upływający z końcem roku 2009. Po tym terminie nie będą mogły być eksploatowane składowiska niespełniające wymagań technicznych. Podmioty zarządzające składowiskami odpadów niespełniającymi wymagań do końca 2009 r. powinny uzyskać decyzje na zamknięcie tych obiektów i rozpocząć prace techniczne związane z zabezpieczeniem obiektów oraz związane z rekultywacją tych obiektów.
W przygotowywanych planach gospodarki odpadami organy administracji publicznej są obowiązane uwzględnić zadanie polegające na zamykaniu składowisk niespełniających wymagań technicznych.
Plany gospodarki odpadami są opracowywane dla osiągnięcia celów założonych w polityce ekologicznej państwa oraz realizacji zasad gospodarowania odpadami, jak również w celu stworzenia w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska. Plany gospodarki odpadami opracowywane są na każdym ze szczebli administracyjnych, tj. krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Krajowy plan gospodarki odpadami 2010 [Kpgo 2010] został przyjęty uchwałą Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 2006 r. Wśród kierunków działań w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów oraz kształtowania systemu gospodarowania odpadami określonymi w Kpgo 2010, dla odpadów komunalnych zawarty jest kierunek dotyczący uporządkowania składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne. W wojewódzkich planach gospodarki odpadami zostały szczegółowo przedstawione działania zmierzające do realizacji bezpiecznego składowania odpadów oraz podane są harmonogramy budowy składowisk odpadów komunalnych jako integralnych elementów zakładów zagospodarowania odpadów lub modernizacji części składowisk oraz zamykania składowisk niespełniających wymagań. Zgodnie z zapisami Kpgo 2010 w poszczególnych województwach winno dążyć się do zredukowania liczby małych nieefektywnych składowisk lokalnych i zapewnienia funkcjonowania składowisk ponadgminnych w liczbie od 5 do 15 (maksymalnie) obiektów w skali województwa do końca roku 2014. W przypadku składowisk odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne preferuje się obiekty obsługujące obszar zamieszkiwany co najmniej przez 150 tyś. mieszkańców. Łączna wielkość składowisk (ich pojemność chłonna) w województwie powinna być wystarczająca na co najmniej 15-letni okres eksploatacji. Należy zaznaczyć, że gospodarka odpadami komunalnymi nie będzie obejmowała i zamykała się w obrębie jednej gminy, ale w obrębie regionu gospodarki odpadami komunalnymi. Regiony te zostały określone w wojewódzkich planach gospodarki odpadami.
Należy także zwrócić uwagę na kwestię związaną z ilością odpadów składowanych na składowiskach odpadów komunalnych. Ilość odpadów składowanych na składowiskach odpadów komunalnych niespełniających wymogów dyrektywy 1999/31/WE systematycznie maleje w związku z praktycznym wdrażaniem procedury dostosowywania składowisk odpadów do wymagań, określonej w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw. W roku 2008 składowanych było 8 947 193 Mg odpadów na składowiskach odpadów komunalnych, z tego prawie 85% (tj. 7 584 806 Mg) składowanych było na składowiskach spełniających wymagania techniczne, natomiast około 15 % (tj. l 362 386 Mg) na składowiskach niespełniających wymagań. Ponadto, w przypadku składowisk odpadów przyjmujących odpady komunalne do składowania, około 80% łącznej pojemności pozostającej do wykorzystania na tych składowiskach (spełniające wymagania, wymagające dostosowania oraz przeznaczone do zamknięcia) znajduje się na składowiskach spełniających wymagania.
Z uwagi na fakt, iż proces dostosowywania składowisk odpadów komunalnych do wymagań technicznych określonych przepisami prawa rozpoczął się kilka lat temu i jest systematycznie realizowany, spada masa odpadów składowanych na składowiskach odpadów niespełniających wymagań. Zasadnicza większość odpadów – prawie 85% – składowana jest na składowiskach odpadów, które dostosowały się i spełniają wymagania techniczne zapewniające ochronę środowiska przed zdeponowanymi odpadami. Biorąc pod uwagę, że około 15 % odpadów składowanych jest na składowiskach odpadów niespełniających wymagań, zasadne jest dalsze kontynuowanie procesu dostosowywania składowiska albo ich zamykanie.
Reasumując Departament Gospodarki Odpadami informuje, że brak jest uzasadnienia do przedłużania terminu funkcjonowania składowisk odpadów, które stanowią zagrożenie zarówno dla środowiska, jak i zdrowia i życia ludzi, i nie jest przewidywane podjęcie kroków legislacyjnych, które umożliwiłyby eksploatację niedostosowanych składowisk odpadów po dniu 31 grudnia 2009 r.

Z up. Dyrektora Departamentu
Gospodarki Odpadami
Małgorzata Szymborska