Stanowisko w sprawie dzierżawy urządzeń oświetlenia drogowego
22 marca 2017 r. skierowano do Dyrektora Generalnego Białostockiego Oddziału PGE Dystrybucja Białystok stanowisko w sprawie dzierżawy urządzeń oświetlenia drogowego. Poniżej jego treść:
Mając na uwadze opracowanie przez PGE Dystrybucja S.A. Oddział w Białymstoku nowych zasad korzystania z infrastruktury elektroenergetycznej przedsiębiorstwa, na której są zamontowane urządzenia oświetlenia drogowego należące do gmin, w imieniu gmin wiejskich i miejsko-wiejskich stowarzyszonych w Związku Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego zwracamy się z propozycją o rozważenie zasadności wprowadzanych uregulowań w zakresie współpracy z gminami dotyczącymi opłat za dzierżawę infrastruktury.
Twierdzenie PGE Dystrybucja S.A. Oddział w Białymstoku, iż opłata z tytułu dzierżawy uwzględni m. in. koszty związane z ewentualnymi nakładami inwestycyjnymi na majątku objętym umową jest całkowicie nieuzasadnione, gdyż opłata ta jest już zawarta w składniku stałej stawki sieciowej uwidocznionej na fakturze VAT. Wprowadzenie dodatkowych opłat stanowiłoby kolejne obciążenie dla gmin, które z mocy prawa są zobowiązane do finansowania oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na ich terenie. Przede wszystkim prowadzone przez PGE Dystrybucja S.A. modernizacje czy też przebudowy linii energetycznych wymuszają na gminach przeprowadzanie inwestycji polegających na budowie kompleksowej lub wydzielonych obwodów oświetlenia drogowego.
Należy też podkreślić, iż z chwilą umożliwienia jednostkom samorządu gminnego samodzielnego prowadzenia konserwacji oświetlenia drogowego nastąpiła znaczna poprawa jego funkcjonowania. Jest prowadzona systematyczna wymiana starych, wyeksploatowanych urządzeń, które w istotny sposób wpływają na bezawaryjną pracę całego systemu oświetlenia drogowego. Następuje wymiana opraw tradycyjnych na ledowe czy też sterowników na radiowe, które umożliwiają sterowanie oświetleniem na odległość, bez ingerencji w infrastrukturę zakładu energetycznego. Odbywa się to przy zaangażowaniu dużo niższych środków z budżetu gminnego niż to miało miejsce dotychczas.
Należy przypuszczać, iż wprowadzenie odpłatnej dzierżawy infrastruktury elektroenergetycznej należących do Spółki spowoduje rekcję ze strony samorządów, w postaci weryfikacji stanu prawnego urządzeń PGE Dystrybucja S.A umieszczonych w pasach drogowych lub na nieruchomościach gruntowych, stanowiących własność gmin. Zarządca drogi ma bowiem obowiązek stwierdzić określony stan, a w przypadku stwierdzenia zajęcia pasa drogowego bez zezwolenia, zarządca drogi jest zobowiązany do naliczenia, według zasad określonych w ustawie kary, nakładanej w drodze decyzji administracyjnej. Wprowadzenie nowych zasad współpracy może też przyczynić się do zmiany stawek opłat za umieszczenie urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego w pasie drogowym. Wielkość opłaty za zajęcie pasa drogowego nie wiąże się z samym faktem zajęcia, lecz ze stanem zajęcia. Im dłużej ten stan trwa, tym większa winna być z tego tytułu opłata. W przypadku umieszczania w nim urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego, uznać należy, że organy samorządowe są zobowiązane do ustalenia wysokości stawki opłaty dla dróg, dla których ich organy wykonawcze są zarządcami, na takim poziomie, aby nie dopuścić do faktycznego zwolnienia podmiotów zajmujących pas drogowy od obowiązku uiszczania opłaty, równocześnie, ustalone stawki, nie mogą przekraczać ustawowo określonych stawek maksymalnych. Natomiast różnica pomiędzy potencjalną stawką minimalną a stawką maksymalną jest duża sięgając blisko 200 zł za rok za zajęcie 1 m2 pasa drogowego. W świetle przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1440 z późn. zm.) jest bowiem dopuszczalne różnicowanie stawek za zajęcie pasa drogowego w zależności od rodzaju umieszczonego w nim urządzenia.
Ponadto należy podkreślić, iż jednostki samorządu terytorialnego podejmują działania w zakresie planowania i finansowania oświetlenia miejsc publicznych i dróg, które zmierzają do budowy odrębnych obwodów komunalnych. Ich realizacja pozwoli jednoznacznie określić własność poszczególnych urządzeń, co w konsekwencji wykluczy konieczność zawierania umów dzierżawy urządzeń oświetlenia drogowego.
Przewodniczący Zarządu Związku Gmin Wiejskich
Województwa Podlaskiego
Mirosław Lech
Odpowiedź Dyrektora Generalnego PGE Dystrybucja S.A. Oddział Białystok z dnia 04.04.2017 r.