skip to Main Content

Stanowisko w sprawie nowelizacji ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2012 r. poz. 391)

29 listopada 2012 r. wypracowano stanowisko XXV Forum Związku Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego w sprawie nowelizacji ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku  w gminach (Dz. U. z 2012 r. poz. 391). Poniżej jego treść.

Przedstawiciele samorządów wiejskich zebrani na XXV Forum Związku Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego uznają, iż niezbędne są zmiany legislacyjne mające na celu zmianę przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku  w gminach (Dz. U. z 2012 r. poz. 391), w szczególności  w zakresie w jakim ustawa ta nakłada na wójtów, burmistrzów i prezydentów miasta obowiązek zorganizowania przetargu na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości albo przetargu na odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów oraz wprowadza wymóg przystępowania kapitałowych spółek z udziałem gminy do tych przetargów.
Zakres obowiązków i kompetencji gmin w obszarze gospodarowania odpadami nie był nigdy przedmiotem przemyślanej do końca koncepcji. W minionych latach był on często zmieniany. Zasadniczym problemem było jednak zawsze (tj. od 1996 r.) to, na ile gmina może samodzielnie budować system zagospodarowania odpadów komunalnych. Problem ten dotyczył w pierwszym rzędzie możliwości budowy systemu sprawnego – niezależnie od tego, kto faktycznie wykonywał zadania z zakresu odbioru i zagospodarowania odpadów. Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw wprowadziła przepisy, które stanowią że od dnia 1 lipca 2013 r.  przejęcie obowiązku organizacji odbioru odpadów komunalnych przez gminę następuje automatycznie (z mocy prawa – art. 6c ust. 1 ustawy ) – ale tylko w wypadku właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Rada gminy może, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, postanowić o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne. W razie podjęcia takiej uchwały mamy do czynienia z jednolitym systemem odbioru – dla wszystkich właścicieli nieruchomości. Za przejęcie powyższych obowiązków gmina będzie pobierała od właścicieli nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, która będzie uwzględniała koszty odbierania, transportu, zbierania, odzysku, w tym recyklingu, a także unieszkodliwiania odpadów zgodnie z obowiązującą hierarchią postępowania z odpadami.
 Odbieranie i zagospodarowanie  odpadów komunalnych  musi być powierzone w drodze umowy podmiotowi zewnętrznemu – przedsiębiorcy odbierającemu odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wybranemu w drodze przetargu. Spółki z udziałem gminy są traktowane identycznie jak inni przedsiębiorcy. W przypadku rozwiązania umowy na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości wójt jest obowiązany niezwłocznie zorganizować nowy przetarg (art. 6f). W celu zapewnienia odbierania odpadów komunalnych z terenu gminy, do czasu rozstrzygnięcia przetargu, gmina zapewnia te usługi w trybie zamówienia z wolnej ręki, zgodnie z ustawą z  dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych( Dz. U z 2010 r. Nr , poz. z późn.zm.). Przyjąć też trzeba konsekwentnie, że gmina ma prawo sama zorganizować odbiór poprzez utworzenie stosownej jednostki organizacyjnej. Może to jednak budzić pewne wątpliwości na tle przepisów sankcyjnych, które przewidują karę za brak ogłoszenia takiego przetargu. Kontrowersje budzi m.in. zapis, że firmę odbierającą odpady będzie musiał wskazać samorząd w drodze przetargu. Rozwiązania prawne stoją w oczywistej sprzeczności z zasadą wynikającą z prawa zamówień publicznych wskazującą, że gmina wykonując zadania własne z zakresu gospodarki komunalnej za pomocą spółki prawa handlowego utworzonej przez tę gminę, nie stosuje przepisów tej ustawy. Wielu samorządowców skłania się do opinii, że spółki komunalne nie powinny walczyć o kontrakty w przetargach z prywatnymi firmami Ogłoszenie zaś przetargów, może przy wyborze firm zewnętrznych, w trybie przepisów Prawa  zamówień publicznych, wywołać wiele nieodwracalnych skutków zarówno w sferze prawnej jak i finansowej. Naszym zdaniem  ustawa jest w wielu miejscach niezgodna z konstytucją. Nakłada olbrzymie zobowiązania nie tylko na samorządy, ale i na mieszkańców gmin.
 W związku z powyższym wnosimy o uchylenie przepisów art. 6d i 6e ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku  w gminach   (Dz. U. z 2012 r. poz. 391) dodanych ustawą z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 152, poz. 897, z późn. zm.), albowiem są one niezgodne z art. 2, art. 9, art. 16 ust. 2, art. 91 ust. 3, art. 165 i art. 166 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 4 ust. 2 Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego.

Przewodniczący Zarządu Związku Gmin
Wiejskich Województwa Podlaskiego
Mirosław Lech

Stanowisko otrzymali:
1. Marcin Korolec – Minister Środowiska
2. Stanisław Żelichowski – Przewodniczący Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Sejmu RP
3. Piotr Zgorzelski – Przewodniczący Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej Sejmu RP
4. Zbigniew Rynasiewicz – Przewodniczący Komisji Infrastruktury Sejmu RP
5. Parlamentarzyści z terenu województwa podlaskiego

Back To Top